Het is niet ongewoon om een oudere echtgenoot, ouder of familielid te ondersteunen die zijn onafhankelijkheid in het dagelijks leven verliest. Het is echter vaak moeilijk om te herkennen dat de situatie te veel wordt en dat de verzorger zelf het punt van uitputting bereikt.
Vaak is het een echtgeno(o)t(e), volwassen kind of naast familielid die – soms zonder het te beseffen – steeds meer betrokken raakt bij de praktische aspecten van het dagelijks leven. Dit kan gaan om boodschappen doen, koken of schoonmaken, maar ook om medische of administratieve zorg, psychologische ondersteuning of coördinerende hulp… en van het een komt het ander, ze worden ‘verzorgers’.
Marie Bouchaud, algemeen directeur van de vereniging Autonomie Paris Saint-Jacques (APSJ), die senioren, mantelzorgers en professionals op verschillende vlakken ondersteunt, benadrukt dit unieke aspect: “Heel weinig mensen identificeren zichzelf als mantelzorger (6 op de 10 beschouwen zichzelf niet als mantelzorger* ). Als ze contact opnemen met onze vereniging, is dat bijna altijd om meer te weten te komen over bijvoorbeeld een zorgprogramma of activiteiten voor de persoon die verzorgd wordt, maar nooit voor zichzelf. Met dit in gedachten hebben we een video gemaakt waarin verzorgers zichzelf kunnen herkennen”. Het is dus niet verwonderlijk dat verzorgers zo weinig gebruik maken van de faciliteiten die voor hen beschikbaar zijn..
Het is waar dat betrokkenheid vaak geleidelijk gaat. Het hangt af van de mate van verlies van autonomie (die helaas toeneemt), maar het tempo wordt altijd opgelegd door de persoon die verzorgd wordt en vereist steeds meer flexibiliteit van de kant van de verzorger. Dit kan problematisch worden, vooral wanneer de verzorger nog actief is en zijn of haar professionele of persoonlijke leven wordt beïnvloed. Maud Ecorcheville, coördinator van ondersteuningsprogramma’s voor verzorgers bij APSJ, is het hiermee eens: “Veel verzorgers zijn echtgenoten en volwassen kinderen. Geleidelijk aan neemt de tijd voor de ander de tijd voor zichzelf over. Ze hebben minder contact met de buitenwereld, de mensen om hen heen en vergeten zichzelf. De achteruitgang kan zo ver gaan dat ze in een familie- en sociaal isolement terechtkomen en symptomen krijgen als slaapstoornissen, eetlustproblemen, angst of echte uitputting. Op dat moment moet je hulp zoeken” Want er zijn manieren om overbelasting te voorkomen.
De problemen identificeren..
De eerste stap is het identificeren van de problemen. Een test-vragenlijst genaamd de Zarit Schaal of Burden Inventory kan worden gebruikt om de omvang van de last te meten en te beoordelen. uiteindelijk is er een rol weggelegd voor de huisarts en elke andere professional die in contact staat met de verzorger en de persoon voor wie gezorgd wordt”, zegt Marie Bouchaud. Ze moeten de problemen identificeren en de uitputting herkennen. Daarom organiseren we trainingen voor professionals. Ze zijn vaak op zoek naar betere manieren om verzorgers te ondersteunen, maar weten niet wat er beschikbaar is. Er wordt vooruitgang geboekt op dit gebied, maar er is nog werk aan de winkel. Er is ondersteuning nodig omdat er zoveel moeilijkheden moeten worden overwonnen. We moeten het bewustzijn over deze kwestie vergroten! APSJ biedt een aantal initiatieven om deze doelgroep te informeren, te bespreken, te reflecteren en te begeleiden. Bovendien zijn de contact- en informatieformulieren voor senioren sinds enkele jaren ook gericht op mantelzorgers. Vanaf het moment dat ze worden opgevangen, wordt er dus rekening gehouden met hun positie als mantelzorgers, die vaak uitgeput zijn.
… oplossingen bieden
Het is niet ongewoon dat verzorgers een schuldgevoel ontwikkelen, een gevoel van “niet genoeg doen”, in combinatie met een probleem om hulp te aanvaarden. Maar steun van de familie, als die er is, is een grote aanwinst. Het kan verlichting geven van bepaalde taken, zelfs op incidentele basis, maar het kan ook het externe element zijn dat alarm slaat over mogelijke problemen met de verzorger. schuldgevoelens komen vaak voor, vooral wanneer het bijvoorbeeld te moeilijk wordt om thuis te blijven, maar de hulp die door de mensen om hen heen wordt aangeboden, wordt vaak door de verzorger geweigerd,” klaagt Maud Ecorcheville. Toch is het belangrijk om er gebruik van te maken, want het is vaak wat hen op de lange termijn op de been houdt. De steun kan zowel menselijk als financieel zijn, periodiek of na verloop van tijd, en thuis indien nodig “, legt de psychologe uit.
Deze steun helpt de psychologische last te verlichten. Want vaak moet je een stapje terug kunnen doen, op adem kunnen komen en je sociale banden kunnen onderhouden.
De APSJ biedt een overvloed aan diensten, die in Frankrijk ook beschikbaar zijn via andere verenigingen en instellingen. Het biedt gespreksgroepen, “verzorgerscafés”, psychologische hulp, ondersteuning bij activiteiten variërend van pilatesessies tot sofrologie, en niet te vergeten voedingsadvies, bijvoorbeeld, evenals therapeutische onderwijsprogramma’s, een digitaal platform en vele andere luister-, hulp- en zelfhulpdiensten. Gemeentehuizen kunnen lokale informatie verstrekken, net als ziekenfondsen en, meer in het algemeen, de website www.pour-les-personnes-agees.gouv.fr via het tabblad “Voor verzorgers”.
Informeren en bewustmaken
De Nationale Dag van de Mantelzorger wordt elk jaar gehouden op 6 oktober. deze dag is belangrijk vanuit politiek en institutioneel oogpunt, maar ook voor het grote publiek en professionals,” zegt de Managing Director van APSJ. Het gaat er op zijn minst om de aandacht te vestigen op wat veel mensen doormaken, maar het gaat er ook om verder te gaan en te proberen meer oplossingen te bieden. Er is een gebrek aan oplossingen voor bepaalde bevolkingsgroepen (bijvoorbeeld verzorgers van autistische mensen), voor bepaalde verwaarloosde geografische gebieden, maar ook aan oplossingen op het gebied van financiële compensatie, waardering voor de berekening van pensioenrechten, enz
Tot slot hebben verzorgers er alle belang bij om het voor de hand liggende te beseffen: voor zichzelf zorgen betekent ook beter voor anderen zorgen..
De vereniging Autonomie Paris Saint-Jacques is actief in verschillende arrondissementen van de hoofdstad en in een aantal afgelegen gebieden. Voor meer informatie: www.apsj.paris – *Fondation April en peilinginstituut BVA 2020.
De Emera groep biedt tijdelijke oplossingen om de zorgverleners te ontlasten, maar ook om senioren vertrouwd te maken met gespecialiseerde accommodatie: dagopvang, een oplossing die oudere familieleden in staat stelt een of meer dagen per week in een ehpad door te brengen; en accommodatie voor kort verblijf , die van een week tot enkele maanden kan duren.